Luisteren naar autisme
In de autismeweek wordt extra aandacht gevraagd voor autistische spectrumstoornissen, waar in Nederland meer dan 190.000 mensen mee gediagnosticeerd zijn. Het thema dit jaar is Luisteren naar autisme. Belangrijker dan de algemene beschrijving, is het luisteren naar de individuele verhalen van mensen met autisme. Zij weten vaak heel goed hoe hun problemen zich uiten, maar zijn zich vaak ook zeer bewust van hoe zij hun talenten het beste kunnen gebruiken. Talenten uiten zich net als problemen altijd concreet en in een specifieke situatie. Pas als we naar iemand luisteren, met aandacht voor de persoon en de omstandigheden, kunnen we iemand beter begrijpen.
Ervaringsverhalen
Kennis van ASS is het eerste dat iemand opdoet na de diagnose. Langzaam maar zeker wordt de persoon zich bewust hoe bepaalde algemene kenmerken, die in de boeken breed beschreven staan, zich uiten in diens individuele situatie. Door de problemen (en mogelijkheden) te herkennen, wordt het voor de persoon makkelijker om ermee om te gaan. De tweede stap, na kennis van ASS, is dus het leren herkennen en integreren van die kennis in praktische omstandigheden. Daarbij kan het luisteren naar ervaringsverhalen enorm bijdragen. Het geeft namelijk een rijke illustratie van hoe een ander persoon met ASS zijn leven leidt en gaat voorbij aan de algemene kenmerken.
Maar niet alleen mensen met ASS kunnen iets leren van ervaringsverhalen. Voor zorgprofessionals loont het de moeite om goed te luisteren naar de individuele ervaringen van mensen met ASS, omdat daarin de problemen en talenten gelegen zijn waaraan gewerkt wordt in de begeleiding of behandeling. De dagelijkse leefwereld van mensen met ASS is veel complexer dan de algemene kenmerken doen overkomen. En naast kenmerken die we misschien onder het label ‘autisme’ zouden vatten, zijn er ook persoonlijke omstandigheden, karaktertrekken, en gedragingen die een eigen, unieke rol spelen.
Leefwereld van de persoon
Het is belangrijk dat er in de maatschappij aandacht is voor ASS, maar dan wel met de nadruk op de persoon en diens verhaal. Het stereotype beeld dat veel films ons ingeven en dat de algemene kenmerken op ons doen overkomen, past niet bij de alledaagse complexiteit van de leefwereld van een persoon (met of zonder gediagnosticeerde stoornis).
Lees hier meer ervaringsverhalen.
Lees hier meer over waarom autisme zeer veelzijdig is.
En volg bijvoorbeeld Zjos Dekker op Twitter die een inspirerende video opnam voor de Autismeweek 2018.
Filosoof, kunstenaar en schrijver. Geïnteresseerd in kunst, wetenschap en gezondheidszorg en altijd op onderzoek uit. Voor het blog van AKM KunstMaat schrijf ik over interessante onderwerpen voor studenten in het kunstonderwijs. Ik heb een een grijs met witte kat en hou van avondwandelingen.