Het nut van strategische luiheid
In een artikel van Nautilus las ik onlangs over het dagelijks leven van Charles Darwin en andere beroemde mensen uit de geschiedenis. Opvallend is dat deze mensen, die in onze ogen grote prestaties hebben geleverd, hun levens hebben ingericht rond hun werk, maar dat zij hun dagelijks leven niet door werkdruk lieten overschaduwen. In hun dagelijks ritme was genoeg tijd voor rust en ontspanning. Kan op strategische momenten afzien van werken bijdragen aan onze effectiviteit in het bereiken van onze doelen?
Charles Darwin en John Lubbock
Darwin maakte geregeld lange wandelingen, besteedde tijd in zijn tuin, had een vast moment waarop hij brieven beantwoorde en besteedde misschien slechts een paar uur per dag aan het schrijven van zijn belangrijkste publicaties, die we nu nog steeds lezen en herlezen. Met andere woorden, de creativiteit en productiviteit van Darwin waren niet het resultaat van urenlang zwoegen, maar van goede planning, tijd om te rusten en aandacht voor waardevolle momenten.
De buurman en vriend van Charles Darwin, John Lubbock is misschien minder bekend, maar werd rond de tijd van zijn dood in 1913 geprezen als een van de meest succesvolle amateur wetenschappers en schrijvers uit zijn tijd, die daarnaast tijd vond voor maatschappelijke en politieke betrokkenheid. Hij was een succesvol zakenman, die bijdroeg aan de modernisering van het Britse bankensysteem. Maar zijn politieke faam rustte op zijn pleidooi voor geregelde rust. Hij was de grondlegger van vier Britse vrije dagen en pleitte voor een beperking van de werkuren van mensen onder de 18 jaar, tot een maximum van 74 uur per week (wat toentertijd nog best een verbetering was).
In zijn persoonlijk leven zien we die rust ook terug. Lubbock deelde zijn dagen in op basis van blokken van een half uur, waardoor hij na jaren oefenen gemakkelijk van het ene onderwerp naar het andere kon wisselen. Aan het einde van de dag maakte hij tijd om buiten te wandelen, of cricket te spelen. Of om te converseren met zijn buurman Darwin.
Ondanks de verschillen in karakter zijn de overeenkomsten opvallend. De levens van Darwin en Lubbock stonden in het teken van hun werk, maar ze hadden genoeg tijd voor andere activiteiten. Waren ze productief, ondanks al die vrije tijd, of dankzij?
Effectiviteit van inspanning
In het artikel van Nautilus worden verschillende interessante onderzoeken besproken, waaruit steeds blijkt dat de productiviteit van mensen niet stijgt boven een bepaalde grens. Wanneer wetenschappers meer dan 35 uur per week werken, blijkt zowel de kwaliteit als de productiviteit te lijden onder de verhoogde inspanning en worden de resultaten er niet beter op. Onder studenten blijkt urenlang doorstuderen tot de rand van uitputting geen goede resultaten te leveren. Studenten die een ritme ontwikkelden, door met regelmaat te oefenen en later te herhalen, presteerden over het algemeen beter. Het twee maal dag herhalen van interessante, maar soms lastige informatie, blijkt te helpen om de opgedane kennis beter te onthouden.
Er is een bovengrens aan onze inspanning, die zich verhoudt tot de productiviteit en creativiteit van ons werk. We zijn soms geneigd om te denken dat grote prestaties ook een grote inspanning vereisen, maar dit hoeft helemaal niet het geval te zijn. In de levens van Lubbock en Darwin speelden rust en ontspanning een belangrijke, maar geen ongecultiveerde rol. De gewoonten om lange wandelingen te maken, op een gepast tijdstip een dutje te doen, of een inhoudelijk gesprek te voeren met iemand, dragen niet direct bij aan de productiviteit, maar richten (en inspireren) wel de aandacht en inspanning voor het ‘grotere’ werk. Het nut van strategische luiheid, dat wil zeggen, achterover leunen op de juiste momenten van de dag, is dat zij het mogelijk maakt om steeds weer aan die prestatie te werken, die niet in een dag te voltooien valt.
Strategische luiheid
Een mens heeft, ondanks de veelgemaakte vergelijking met de computer, geen batterij die we kunnen ‘opladen’. We kunnen te ver uitgeput raken, waardoor we alleen maar minder gaan presteren. En de manier om dit te voorkomen, is door luiheid te cultiveren vanuit een strategisch perspectief. Soms moeten we iets uitstellen, omdat we tijd voor onszelf nodig hebben. Dat zorgt ervoor dat we vervolgens effectief en met frisse moed verder kunnen gaan.
Er zijn goede momenten op de dag om niet te werken, momenten waarop je een waardevolle ervaring kunt hebben, die bijdraagt aan de continuïteit van je prestaties en het bereiken van je doelen. Eerder hebben we het op ons blog gehad over slaapverwekkende rituelen en routines die bijdragen aan het slaapritme. Er zijn ook rituelen die je activeren, zoals wandelen, sporten, lezen, of een gesprek voeren.
Kerstvakanties zijn een uitstekende gelegenheid om te experimenteren met nieuwe rituelen en routines voor het komende jaar, waardoor je voorkomt teveel aan goede voornemens te denken. Een routine vereist natuurlijk wel dat je die over langere termijn bewerkstelligt. Vasthouden aan zulke routines kan soms lastig zijn en is een onderwerp waar we later dieper op in zullen gaan.
Bronnen
- Het artikel van Alex Soojung-Kim Pang op Nautilus: Why Darwin was a slacker and you should be too
- Het artikel van Lynn Berger op De Corrspondent: Iedereen is moe, maar ‘opladen’ is niet de oplossing
Filosoof, kunstenaar en schrijver. Geïnteresseerd in kunst, wetenschap en gezondheidszorg en altijd op onderzoek uit. Voor het blog van AKM KunstMaat schrijf ik over interessante onderwerpen voor studenten in het kunstonderwijs. Ik heb een een grijs met witte kat en hou van avondwandelingen.